<p>    فرآیندهای روانی به خودی خود ناخودآگاهند. بیان آنچه در مغز می‌گذرد هم از تفکرات و فرآیند‌های روانی شخص نشأت میگیرد.<br />    تکلم مدام در معرض وقوع اختلالاتی قرار دارد. این اختلالات به ۲ بخش کلی تقسیم می‌شوند به این صورت که ممکن است مشکل تکلم به اندام‌ها و فیزیک بدن فرد برگردد برای مثال زبان بزرگ یا مشکلات شنیداری که باعث بروز مشکلات گفتاری در فرد می‌شود و بعد اختلال در عملکرد روانی که در گفتار اشکال ایجاد می‌کند. این امر بسیار شایع است و در هر شخصی اعم از بیمار و یا سالم قابل مشاهده است و همه در معرض آن قرار می‌گیرند برای مثال شخصی قصد دارد چیزی بگوید ولی بجای آن از کلمه‌ی دیگری استفاده میکند. قصد من در اینجا کاوش و تحلیل این قسم از اختلالات گفتاری یعنی اشتباهات لپی و لغزش‌های زبانی است یعنی برای مثال ملاحظه کنیم که چرا یک سخنگو کلمه‌ای را بجای کلمه‌ای دیگر بکار گرفته و آیا اینگونه اشتباهات از قواعد خاصی پیروی می‌کنند یا به صورت کاملا بی‌قاعده، محصول اختلال زود گذری در عملکرد مغز هستند. <br />    چنانچه اشاره شد آنچه مورد بحث است نارسایی‌های کوچکی در کارکرد، نقصان در فعالیت روانی است که می‌تواند در تکلم اختلال ایجاد کند. شخصی که معمولا می‌تواند به طور صحیح صحبت کند می‌تواند دچار لغزش زبانی شود اگر که مختصری کسالت داشته باشد، خسته باشد یا دچار سردرد، هیجان شده باشد و یا مشغله‌ی ذهنی زیادی در مورد مسائل دیگر فکرش را درگیر کرده باشد. برای مثال کسی که میگرن دارد، می‌تواند حمله‌ی میگرن را از روی تعداد لغزش‌های زبانی قبل از شروع سردرد پیشبینی کند. این موارد بدیهی است. <br />     اما در مواردی هم اشتباهات رخ می‌دهند که شخص هیچ یک از پیش شرطهای یاد شده را ندارد. نه خستگی نه میگرن نه گیجی و هیجان بلکه از هر لحاظ در حالت نرمال به سر می‌برد. پس آیا چیزی هست که در این گونه موارد شخص را وادار به لغزش می‌کند یا نه، لغزش فارغ از تمام اینها به خودی خود کاملا اتفاقی به وقوع پیوسته است؟ برای روشن‌تر شدن بحث مثالی می‌آورم: مادر بزرگم سالها پیش در لحظه‌ی خداحافظی به مخاطب پشت تلفن بجای «زنده باشید» گفت «زنده نباشید». این گونه اشتباهات بسیار شایع است و اصولاً شایع‌ترین اشتباهات لپی هنگامی رخ میدهند که در عوض گفتن یک واژه، واژه‌ای را که بسیار به آن شباهت دارد بکار گرفته می‌شود(باشید و نباشید) اما مثال فوق ارزش بالایی دارد از این جهت که لغزش یاد شده نه تنها شباهت واژگان را دارد بلکه از لحاظ معنی درست متضاد قصد متکلم است. مثال دیگری از تضاد به این صورت به وقوع پیوست: رئیس مجلسی در اولین کلام خود جلسه را بجای افتتاح کردن، خاتمه یافته اعلام کرد. بیان کلمات متضاد قصد گوینده هم از جمله اشتباهات شایع هستند. <br />    ولی آیا این لغزش پیش آمده در بیان صرفا یک اتفاق ساده بوده و از روی تشابه‌هات یا تضاد لغوی رخ داده یا دلایل عمیق‌تری پس این لغزش قرار دارد؟<br />حقیقت امر این است که نظر به موقعیتی که لغزش زبانی در آن رخ داده است می‌توانیم این تشخیص را بدهیم که رئیس مجلس هیچ چیز خوبی از برقراری این نشست انتظار نداشت و خوشحال می‌شد اگر جلسه فورا خاتمه پیدا می‌کرد و مادر بزرگ من هم تمایلی به زنده بودن فرد پشت تلفن نداشت.<br />     از دیگر نمونه‌های اشتباهات لپی یکی از سخنرانی‌های اخیر جورج بوش است که برای محکوم کردن حمله‌ی روسیه به اکراین گفت در طی حمله‌ی وحشیانه‌ی روسیه به «عراق» به جای «اکراین». این در صورتی است که هیچ تشابه اسمی بین عراق و اکراین وجود ندارد و تضاد مفهومی هم در کار نیست. در مثال آخر لغت درست و اشتباه،هر دو اسم کشور هستند پس می‌توان گفت که تداعی کلمات هم مانند شباهت ساختاری واژه و همچنین متضاد بودن واژگان از دسته عوامل اشتباه برانگیز هستند. مثال دیگر آن، خانوم خواننده‌ای که در مصاحبه‌ی خود گفت: من خیلی خوشحالم که بلاخره در امر خوانندگی «پاهای خودم را» گشودم به جای «بال‌های خودم را». در این مورد هم پا و بال، اعضای بدن هستند. <br />     پس در واقع بنظر می‌رسد اشتباهات لپی واجد معنی و مفهوم خاصی هستند که در موقع وقوع غیرقابل اجتناب می‌باشند. در اینجا به صورت اجمالی ۳دسته از عواملی که در بروز لغزش‌های کلامی تاثیر دارند با ذکر نمونه‌هایشان برسی شد اما طیف عوامل موثر در بروز اینگونه اختلالات بسیار بیشتر از تشابه اسمی، تضاد و تداعی کلمات است و برخی دیگر از آنها شامل جابجا شدن کلمات، جابجا شدن حروف یک کلمه، ادغام شدن ۲کلمه باهم و… می‌شوند.</p><p>   برای اطلاعات کامل و نمونه‌های بیشتر رجوع شود به کتاب اشتباهات لپی از زیگموند فروید.</p>