درس 20: بهداشت صوت- قسمت اول: فرنولوم

آرش آبسالان

همین‌­قدر که صدای خود را صاف می­‌کنید، دلیل کافی برای بیمار دانستن حنجره شما هست!

حال که دانستید «پیش صدا-سخن­‌سازی» چیست، حال که اهمیت انعطاف صوتی را درک کردید و متوجه شدید کسب مهارت­‌ها وابسته به یک مربی نیست، وقت آن است که کار را آغاز کنیم. فراموش نکنید اگرچه این یک دوره عمومی است اما آدرس­های درست برای کارهای تخصصی را به شما خواهد داد.

زبان (Language) در شکل عام (و حوزه­های صوتی کلامی -آواز، سخنوری، صداپیشگی- در شکل خاص) از یک سو با تفکر و از سوی دیگر با مهارت­‌های اندامی و دانش زبانی (دستور زبان) در ارتباط است (این ارتباط محدود به همین حوزه‌­ها نیست. گفتار حتی با شیوه تربیت هم در ارتباط است اما فعلا بنا نداریم وارد این مباحث گسترده و پیچیده شویم). یکی از بزرگ­ترین دانشمندان معاصر و بالطبع متفکران معاصر «استیون هاوکینگ» بود که به ­دلیل فلج عضلانی قادر به حرف زدن نبود. بزرگترین مشکل در برقراری ارتباط با افراد خارجی زبان، ندانستن زبان است. حال متفکر باشیم و زبان هم بدانیم اما صدای‌­مان خش­دار یا تو دماغی یا آمیخته به هر اختلالی باشد، و یا حتی در تولید واج­‌ها مشکل داشته باشیم و در کل هر ضعف اندامی که در اندام صوتی و گفتاری وجود داشته باشد، باز هم مشکل برقراری ارتباط خواهیم داشت.

میزان تفکر شما به خود شما و جریان رشد شخصی­ت‌تان بستگی دارد. پیش‌­فرض ما آن است که بر زبان مادری خود هم مسلط هستید، بر این اساس نخستین چیزی که باید به آن توجه کنیم سلامت اندام گفتاری شماست (با کمک متخصصان مدعو در سلسله مقالاتی جداگانه به حوزه‌­های بنیادین دیگر خواهیم پرداخت). سلامت اندامی نخستین گام برای شروع است و برای این مهم از دو نکته مهم نباید غافل شد:

نکته اول: آیا حنجره شما و مکانیسم تولید آوا سالم است؟

نکته دوم: آیا اندام گفتار شما سالم هستند؟

برای گام نخست بررسی کنید آیا چسبندگی فرنولوم ندارید.

فرنولوم زبانی رشته­‌ای باریک در زیر زبان است که زبان را به کف دهان می‌­چسباند. این زائده در برخی افراد تا نوک زبان ادامه دارد و در نتیجه میدان حرکتی زبان را محدود می­‌کند. فرنولوم در نوزادان بزرگ است اما به ­مرور زمان نازک و کوچک می‌­شود (لطفا نگران نوزادان نباشید). چنانچه کامل و یا اندکی قادر به تولید «ر» رگباری هستید (ررررررر…) اندازه فرنولوم زبانی شما مهم نیست، اما اگر مطلقا قادر به این کار نیستید آن وقت باید اندازه فرنولوم زبانی شما بررسی شود. در صورتی که فرنولوم زبانی شما بیش از حد لزوم بزرگ باشد، ناگزیر باید جراحی کنید (برای اطلاع از جراحی در مرورگرها جستجو کنید).

اختلال در تولید همخوان­‌ها (صامت‌­ها) دلایل متعددی دارد، اما نخستین بخشی که باید بررسی شود فرنولوم زبانی است (دیگر اختلالات در جای خود بررسی خواهند شد). اما در حوزه واکه‌­ها (مصوت­‌ها) بحث اصلی از بهداشت صوت آغاز می‌­شود.

تصویر برگرفته از: ؟؟؟

درس بعدی من