شمعک

توضیحات

شمعک چیست؟

شمعک یا (Bone Prop) نام وسیله ساده‌ای است که از دیرباز از سوی بازیگران و سخنرانان در تمرین‌های پرورش مهارت‌های گفتاری، استفاده می‌شده است. نام این وسیله (شمعک استخوانی) نشان می‌دهد که نخستین شکل از این محصول به احتمال بسیار قوی استخوان پاچه گوسفند یا خوک بوده است.

شمعک چه کارکردی دارد؟

در روش‌های سنتی از هنرجویان بازیگری خواسته می‌شد که یک تکه از استخوان پاچه را میان دندان‌های‌شان بگذارند و به تمرین بیان بپردازند.  این تکه استخوان سبب می‌شد که فاصله دو فک بیشتر شود و در نتیجه اندام گفتار برای رسیدن به تولید صحیح (بدون فش فش) تلاش بیشتری به خرج دهند و گفتار از صلابت بیشتری بهره‌مند شود. با این همه، مطالعات بعدی نشان داد این وسیله پیش از آثار سازنده، آثار مخربی دارد. این اثر تخریبی بیش از همه روی واج‌های سایشی (همچون سین و شین) در روند گفتار معمول مشهود است. بر همین اساس بسیاری از متخصصان حوزه گفتاردرمانی مخالف استفاده از این وسیله هستند.

پس چه باید کرد؟

بر اساس مطالعات مندرج در کتاب جادوی گفتار با حذف واج‌های آسیب‌پذیر از چرخه تمرین، می‌توان همچنان از شمعک برای تقویت عضلانی اندام گفتار استفاده کرد. نکات اجرایی استفاده از شمعک در برگه راهنما و همچنین در کتاب جادوی گفتار (صفحه 226) آمده است.

درباره این وسیله

همان‌گونه که در کتاب جادوی گفتار می‌خوانیم، این وسیله را به آسانی می‌توان ساخت، با این همه در ساخت آن نکات ظریفی وجود دارد که بهتر آن است از الگویی دقیق برای ساخت آن بهره برد. از جمله این آسیب‌ها می‌توان به ایجاد زخم‌ها و عفونت‌هایی اشاره کرد که در استفاده بی‌رویه از وسایلی همچون هسته خرما، چوب پنبه، لوله خودکار، قرقره و… دچار می‌شوید. همچنین عدم دقت در اندازه آن احتمال ایجاد اسپاسم‌های عضلانی در اندام گفتار را افزایش خواهد داد. تا کنون نمونه‌های گوناگونی از این وسیله در کشورهایی همچون فرانسه، ایتالیا و انگلیس ساخته شده است که برخی از آن‌ها را می‌توان از درگاه‌های اینترنتی با مبلغ میانگین 12 یورو خریداری کرد. در دو دهه گذشته و در ایران هم تلاش‌های پراکنده‌ای برای تولید این وسیله انجام شد که هرگز به تولید انبوه نرسید. خوشبختانه به همت آقای محمدحسین تفریشی و پس از ماه‌ها مطالعه و پژوهش در جوانب گوناگون تولید، سرانجام گونه مطالعه شده‌ای از این محصول در یک بسته‌بندی جامع روانه بازار شد. این بسته شامل: 

• • • • • • • • •  دو عدد شمعک (کوچک: 10 میلی‌متر، متوسط: 14 میلی‌متر- دندان تا دندان) 
                • گیره
                • نخ همراه
                • ظرف ضدعفونی
                • جعبه نگهداری قابل حمل در کیف‌های دستی و حتی جیب

لازم به ذکر است که اندازه بزرگ این وسیله (بیش از دو سانت) اگر چه در بسته‌بندی‌های خارجی دیده می‌شود، اما توصیه نمی‌شود. سایز بزرگ این وسیله فقط به  بازیگران تئاتر پیشنهاد می‌شود. با این همه به این گروه هم پیشنهاد می‌شود، پس از کسب مهارت در استفاده از شمعک متوسط، برای استفاده از شمعک بزرگ یک دوره مشاوره و آموزش حضوری (حدود دو ساعت) با مربیان باشگاه صدا داشته باشند.

مزایای استفاده از شمعک

• افزایش توان حرکتی لب‌ها و زبان
• افزایش قدرت تولید در حد متعارف
• عضله‌سازی
• برطرف کردن سایش و حذف واج‌های انتهایی (خوردن حرف)
• تقویت فرآیند آواسازی

مزایای  محصول

• هزینه پایین‌ نسبت به نمونه‌های خارجی (میانگین 12 یورو)
• ملاحظات ارگونومی در طراحی و تولید محصول
• توجه به نکات بهداشتی
• بسته‌بندی جامع و کاربردی